#AsuultSambar :

_________________
Засагтханы зартай хархүү

kino baga uz.

тамга хаана байна уулан тамгаа олчихвол одоо ч маш олон зүйлийг нэхэж аваж болох биз. миний хувийн бодол тамгийн хамгаалдаг хүн бйасан амь насаараа тэр л хүн л мэдэж бйагаа.

_________________
XolbooS

Чи чинь хаагуур тэнэж яваад ирэв?

_________________
Засагтханы зартай хархүү

Хааны тамгийг Хөх нуурлуу шидцэн гэсээн

өөөө явъя явъя манай авгай бас цуг явъя гэнээ

ямар машинаар явах юм би ганцхан ЖИгээр л ийш тийшээ явдышд

haha chi tsalin uguhimu?

Uneheer baidag bol haan bj taarah ve yag tend l bgaa baih gsn sudalgaagaa sain beldeerei, hain gevel mash ih yum beldeh heregtei boloh bh daa oldvol helerei kk

_________________
Liv eachD aS iF it WAs YOur lAsT

Даварсаар даварсаар Дагвын орон дээр гарч эхнэрийнх нь өвөрт орно гээчээр чи арай дэндүү даварч байгаа юм биш үү.. Хирээ мэдэж тонгочих хэрэгтэй.001 ээ

_________________
Засагтханы зартай хархүү

yun barimt bilee?

uneniig helehu bi orosuudad bga gej boddii ene oros americ 2chin niilj bgaad sansaraas bugdiin hardiim bile sayahan barag ih haanii ongong olchihshig bolson 001ee tiishee yaw onon murnii ergees 5km dotor geed nariin coordinat zaagaagui bna lee yamar bsn nileen tom huniih ononii hajuud bolohoor ih haaniih gesen taamag bga yum bilee

hehe henii bulsh baigaag sansaraas yaj medeed bna? arai sansaraas DNA togtoodog boltsoon bish biz?

taamag bga yum bilee geed buten unsh l da bichsen yum oilgohguima

100.000$ casheer haruulchih bi chamd gazarchin hiiiyee

Чингис хааны байгуулсан Их Монгол улсын төрийн тамгийг Халхчууд үгүй хийсэн.

argagui havar boljdee. mfbfj.

saruul ajlaa hiildee. tanai emneleg tiim hamgaalalt muutai yum uu.

Чингис хааны Их Монгол улсын тамга Өгөөдэй хаанд, Өгөөдэйгээс Гүюг хаанд, түүнээс Мөнх хаанд тус тус шилжжээ. Мөнх хаан Өмнөд Сүн улсыг сөнөөх дайнд явахдаа дүү Аригбөхөд төрийн хэргийг даатган томиложээ.
Мөнх хаан их ор суусныхаа дараа 1257 оноос биеэр өмнөд Сүн улсыг дайлах байлдаанд мордсон тул их хааны тамгыг дайны газарт аваачаагүй нь тодорхой бөгөөд өөрөө ч 1259 онд байлдааны талбарт нас баржээ. Тиймээс юуны түрүүнд их хааны тамгыг гардан хадгалж төрийн хэргийг хамааран үүлдсэн дүү Аригбөх нь Хархорумд биеэ их хаанаар өргөмжилсөн байв.
Хожимоо Мөнх хаан 1259 онд нас барсны дараа түүний гутгаар хөвүүн Өрүндаши Монгол- Алтайн орчим нутаглаж байжээ. Тэр үед Мөнх хааны дүү Аригбөхийн мянганы ноёд Алтайн хавь газарт хүрч “Бид цэрэг морио авч их хаанд /өөрөөр хэлбэл Хубилай хааныг хэлж байна./ бууж өгөх санаатай. Энэ тухай таны саналыг сонсъё. ” гэж Өрүндашийн дэргэд хүн томилон хэлүүлжээ. Энэхүү сануулгыг Өрүндаши зөвшөөрсөн бөгөөд “Аригбөхийн ордонд түргэн элч томилон, түүнээс эцгийнхээ /Мөнх хааныг хэлж байна./ нэгэн том Хас тамгыг авахаар шаарджээ. Аригбөх тэр тамгыг нь тушаан өгчээ.” Ингээд Өрүндаши Аригбөхийн мянганы ноёдын хамт цэрэг морио авч Хубилай хааны дэргэд хүрсэн байна. Энэхүү “Том хас тамга” гэдэг нь Чингис хааны үеэс уламжилсан их Монгол улсын Далай хааны Хас эрдэнийн тамга болох нь дамжиггүй. Энэ тэмдэглэл тэр үеийн бодит байдалтай яв цав тохирч байна.

Тиймээс юуны түрүүнд их хааны тамгыг гардан хадгалж төрийн хэргийг хамааран үүлдсэн дүү Аригбөх нь Хархорумд биеэ их хаанаар өргөмжилсөн байв.


Дараа нь Тулуй эзний гутгаар хөвүүн Хубилай байлдааны талбараас буцаж ирээд хожим их Юань улсын хаадын зуны орд буюу дээд нийслэл Шанду хэмээгдэх болсон өөрийнхөө хувь өмчийн газар Кайфенд өөрийгөө их ор залгамжлав хэмээн тунхаглажээ. Энэ үед Монголын их хааны тамга Аригбөхийн гарт байсан нь зайлбаргүй. Ингээд ахан дүүс Хубилай Аригбөх нар хоорондоо байлдаж Хубилайн ялалтаар Монголын их хааны суурь Хубилай болон түүний хойчист шилжсэн билээ. Их Монгол улсын далай хааны тамгыг Хубилай хаан цаашид хэрэглэсэн үү гэвэл ийм тэмдэглэл харагддаггүй бөгөөд Хубилай хаан бүх Юань улсын хууль журамд тохирсон өөр тамга хэрэглэсэн нь түүхэнд тэмдэглээтэй юм. Тиймээс Чингис хааны үеэс уламжлан ирсэн Их Монгол улсын далай хааны Хас эрдэнийн тамга ч Хубилайн гараар дууссан бололтой.

Хубилай хааны гардан байгуулсан их Юань улс бол Хаант Монгол улсыг багтааснаар зогсохгүй бүх Хятадын нутаг дэвсгэрийг багтаасан өргөн их хаант улсын хувьд Хубилай хаан бүх талаар эртний Хятадын хууль засаг, дүрэм, тогтоолыг хэрэгжүүлсэн байна. Үүний дотор тамгын дүрэм ч багтаж байсан. Хятадын хааны тамгын дүрэм маш эртнээс Хятадын анхны нэгдсэн төр их Цин улсын Цин Ши Хуандигаас уламжилж иржээ. Тэр цагт хааны тамгыг “Ши” гэдэг байв. Харин Тан улсаас хойш “Бау” буюу Эрдэнэ гэдэг болжээ. Гэвч Хятадын сүүлчийн төрүүдэд тамгын тоог харилцан адилгүй хэрэглэж байв. Жишээ хэлбэл: Монголчуудын мөхөөсөн өмнөд Сүн улсын хаад 14 тамгатай байжээ. Юань улсын үед Сүн улсын тамгын дүрмийн ихэд өөрчилж хааны тамгыг наймаар тогтоожээ. Тамгыг нэрийдэх нэрийг Тан улсаас улирсан ёсоор “Бау” гэж нэрийджээ. Юань улсын найман Бау тамга нь доорх мэт.
1. “Шэү минь бау” буюу “Зарлигийн тамга”
2. “Чувань күвэ бау” буюу “Төрийн сулд тамга”
3. “Тиянь зи хэ бау” буюу “Тэнгэрлиг эзний тамга”
4. “Хуанди хэ бау” буюу “Хааны тамга”
5. “Тиянь зи син бау” буюу “Тэнгэрлиг эзний албан тамга”
6. “Хуанди син бау” буюу “Хааны албан тамга”
7. “Тиянь зи синь бау” буюу “Тэнгэрлиг эзний итгэмжийн тамга”
8. “Хуанди синь бау” буюу “Хааны итгэмжийн тамга” эдгээр болно.

Ингэж Их Монгол улс тамгатайгаа юутай хийтэйгээ үгүй болж Хятадын Их Юань улс түүхийн тавцанд гарч ирвэй...........Иймд Их Монгол улсын төрийн алтан тамгыг Ар Халхын Гэрсэнз Жалайр хунтайжын өндөр өвөг Хувилай гэгч этгээд үгүй хийжээ.
Энэ тухай өвөр Монголын нэрт эрдэмтэн Сайшаал асан дэлгэрэнгүй дурдсан болна.

Харин хожимын Эсэн хаан, Булай нарын Мин улсад өгөх гээд байсан тамга нь дээрх Хувилай гэгч этгээдийн Хятадаар төвлөсөн Юань улсын тамга болой. Энэ тамга үрэгдэлгүй Даян хаан Батмөнхөд хүрсэн гэж үзвэл Лигдэн хааны алдсан тамга нь Чингис хааны тамга биш Юаны тамга гэсэн үг.

ene tamag yunii tamag be?

_________________
plus.google.com/+JamsranUN